Ik ben heel enthousiast over allerlei leuke apps voor online samenwerken, toch ben ik er zuinig mee tijdens mijn lessen. Liever doe ik zoveel mogelijk binnen de online vergaderomgeving die ik toch al gebruik. Waarom? Omdat elke nieuwe app weer een omschakeling betekent, en elke omschakeling tijdverlies. Niet dat alles maar rush, rush, rush moet, maar ik heb tijdens de les het liefst veel contact met studenten, zeker als contact al zo schaars is. Daarnaast heeft elke nieuwe tool weer een leercurve, en dat is soms de moeite waard, maar vaak teveel moeite. En voor mensen die minder lol beleven aan het uitvogelen van technische dingetjes dan ik: als je al blij bent dat je met Teams overweg kunt, zit je misschien niet te wachten op nóg meer nieuwe tooltjes die je moet leren. Daarnaast leidt het studenten af, omdat elke docent weer andere tools gebruikt, en als dat dan elke keer een hoop gedoe is….*

Dus vandaag: creatief met een saaie vergaderomgeving. De tips werken in elk geval in Microsoft Teams, Zoom en  BigBlueButton. Ik ben niet goed genoeg bekend met Meet en groeps-Skype, als dit soort dingen daar ook werken hoor ik het graag!

De presentatie-functie

1. Je kunt een presentatie laten zien. Top! Maar: je kunt dat ook niet doen…. Dus denk er even over na: als je presentatie niet zoveel toevoegt, vraag je studenten dan de presentatie weg te klikken, en hun camera aan te zetten: veel leuker om naar elkaar te kijken dan naar een (vaak saaie) Powerpoint.
2. Gebruik nooit de standaardpresentatie. Al laat je maar een plaatje van een tropisch strand zien, alles is beter dan “Welkom bij BigBlueButton”.
3. Over welkom heten gesproken: het is handig als studenten op tijd in de online klas zitten. Wat zien ze dan? Nou, bijvoorbeeld het beeld dat jij al voor ze hebt klaargezet. Een optische illusie, een vraag om over na te denken, een zonnig plaatje met “welkom” erbij: maak het leuk om op tijd te zijn.
4. Technische tip: een gedeelde Powerpointpresentatie doet soms niet wat je verwacht. En links en geluid werken vaak niet. Omzetten naar PDF is sowieso handig (kies “opslaan als” ->PDF). Is het belangrijk dat je links of je geluid werken (bijvoorbeeld als je een filmpje wilt laten zien), zorg dan voor een plan B, zodat je niet hoeft te gaan klungelen tijdens je les.
5. Je kunt ook een ander laten presenteren! Maak daar gebruik van door studenten hun werk te laten presenteren, bijvoorbeeld als je ze in groepjes hebt laten werken, zie tip 10.

De deel-je-scherm-functie

6. Je kunt niet alleen een presentatie delen, maar álles wat je op je scherm hebt. Je kunt wisselen naar een ander document, een website, de online leeromgeving…. Dit is vooral interessant als je bewegend beeld nodig hebt, dat kan niet via de presentatiefunctie. (Let wel op dat geluid niet automatisch meekomt.)

Ik gebruik dit ook om het beeld van een tweede camera te laten zien, door de camera-app aan te zetten om mijn computer, en het beeld daarvan te delen in de vergaderomgeving. Dan kunnen studenten zowel mijn hoofd zien (via de ingebouwde camera van mijn laptop) als het beeld van die tweede camera (via het gedeelde scherm van de camera-app). Als je een tweede camera aan je computer weet te koppelen (een losse webcam kan vaak gewoon op de USB-ingang worden aangesloten) dan kun je daarmee een “live”  les nog beter benaderen. Je kunt bijvoorbeeld spullen en afbeeldingen laten zien, en laten zien wat je schrijft of tekent.

De chatfunctie

7. De chat is belangrijk! Studenten die geen geluid horen of moeite hebben met hun eigen microfoon zullen dat meestal aangeven in de chat. De chat heeft ook minder last van slechte verbindingen en beperkte bandbreedte dan de videoverbinding. En voor studenten die thuis niet de ideale omstandigheden hebben om te studeren is het veiliger om via de chat te reageren dan dat de hele groep hun armoedige huis en familie live kan volgen. Dus zorg dat je die chat volgt.

8. Maar, extra: je kunt de chat ook gebruiken om te brainstormen, om te controleren of iedereen het goede antwoord heeft (laat ze bijvoorbeeld de uitkomst van een som in de chat zetten) of om snel reactie te krijgen op vragen of stellingen. Bijvoorbeeld: welk van deze antwoorden zou jij kiezen, en waarom? Dan typen de studenten het nummer van het antwoord, plus hun argumenten, waar je dan weer op kunt reageren. Voor alleen het kiezen van een antwoord gebruik je:

De peiling-functie

9. Heb je de peiling-functie (poll) al ontdekt? Met wat kleine verschillen hebben alledrie de platforms die ik noem de mogelijkheid om deelnemers te laten kiezen tussen verschillende antwoorden. Ja/nee, A/B/C bijvoorbeeld. Je krijgt de resultaten te zien in een staafdiagram dat je kunt delen met de deelnemers. Even een poll is even interactie, kort, snel en prettig. Je kunt dit op twee manieren gebruiken:

• De voorbereide manier: je neemt in een presentatie vragen op, bijvoorbeeld oefenopgaven, stellingen, vragen om feedback of over het studieproces. Je laat studenten daar op reageren.
• De spontane manier: tijdens je les heb je momenten dat je studenten wilt laten meedenken. Je merkt bijvoorbeeld dat stof wat lastig is, en je wilt weten wie (A) de stof voldoende snapt of (B) nu wat meer uitleg zou willen of (C) eerst de uitleg terugkijkt maar volgende les mogelijk nog vragen heeft. Peilinkje! Je gaat een voorbeeld uitwerken, en wilt weten of dat (A) over ouderen of (B) over peuters moet gaan. Peilinkje! Je hebt een opgave gegeven en wilt weten of iedereen al klaar is. Peilinkje: klik op ja als je klaar bent. (Voordeel van een peiling boven een vraag in de chat is dat je bij een peiling ziet hoeveel studenten hebben geantwoord.)

De break-out-rooms: even uit je vergaderomgeving 🙂

10. Het kan even zoeken zijn, maar elke vergaderomgeving die ik hier noem heeft een functie waarmee je de groep kunt opsplitsen in een aantal subgroepen. (De aantallen subgroepen verschillen wel: Zoom bijvoorbeeld 50, BigBlueButton maar 8.) Dat noemen ze break-out-rooms. Het idee: je stuurt mensen in groepjes naar eigen kamers, en later komt iedereen terug om te vertellen wat ze in die aparte kamers hebben gedaan. Voorbeelden van toepassingen:

• elke groep werkt een aspect uit en presenteert dat
• de studenten werken buiten de les aan een groepsproject en je laat ze in je les even in hun eigen groep kijken hoe de stof voor hen bruikbaar is in dat project
• studenten wisselen ervaringen uit en verzamelen feedback
• enzovoorts, veel van wat je live zou doen in aparte groepjes kan online ook!

PS Grappig genoeg stond er deze week een stuk in Trouw waarin ook gepleit wordt om, om het online onderwijs te verbeteren, om te beginnen eens wat meer uit je online vergaderomgeving te halen. Het blijft niet ideaal, zeker als studenten nauwelijks meer live bij elkaar komen zoals bij sommige studies, zie ook dit artikel.

*Toch andere tools gebruiken? Kijk of je ze kunt “insluiten” in je vaste online werkomgeving. Dan hoeven de studenten niet naar een aparte site of app te switchen, maar kunnen ze gewoon vanaf waar ze al zijn aan de slag met de tool. Dit kan bijvoorbeeld met Padlet door een stukje code te kopiëren en te plakken. Dat klinkt misschien alsof je er een ICT-opleiding voor nodig hebt, maar het is gewoon tekst kopiëren en plakken, dus dat valt mee.