Wat een rare, rare tijd. Angstig ook. Als het niet zo wrang was allemaal was het een geweldige practical joke van het universum, speciaal voor mij. Ik ben net twee maanden ziek* binnen geweest, kan intussen bijna alles weer maar mag nu alsnog zowat niks. Ja, veel wandelen, wat ik dan ook gretig doe, naast werken, thuisonderwijs geven en huishouden. Maar als je je afvraagt waarom mijn onderzoek en boek maar niet vorderen: eerst verdween mijn energie met het ziek zijn, en nu ben ik ineens voltijd docent: deels voor de hogeschool waar ik werk en deels voor mijn eigen kinderen. Maar: ik heb dus al twee maanden voorsprong met thuiszitten! Dus hierbij mijn beste tips:

Disclaimer: ik ben heel graag thuis, dus wat voor mij werkt werkt misschien niet voor mensen die juist heel graag buiten de deur zijn.

Mentaal en fysiek welzijn

Als je langere tijd binnen moet blijven, moet je actief maatregelen nemen om je zo fit mogelijk te houden. (Ook als je ziek bent loont dat.) We zijn allemaal een beetje zielig nu, maar als we op de bank in elkaar zakken zijn we straks allemaal een beetje bleekjes, depri en dikkig. Dus pak jezelf bij je nekvel en houd je fit! Eet minder als je minder beweegt. Eet geen troep maar groente en fruit en zo. Slaap genoeg. Beweeg: huishouden, tuinieren, wandelen, fietsen, of oefeningen in de huiskamer of op het gras.

En kijk wat je nodig hebt om mentaal fit te blijven. Ik word blij van dingen maken, dus ik knutsel veel. Tuinieren mag nog steeds, dus wat zal die tuin opknappen nu! Toen ik ziek was had ik vriendinnen om boekentips gevraagd, en zo veel goede boeken gelezen die ik anders misschien niet had gekozen. Dat geldt ook voor de coronamaatregelen: waar word jij blij van? Zoek een manier om dat zoveel mogelijk te doen of in elk geval te benaderen. Beeldbellen met vrienden, samen een fiets- of motortocht maken, theatervoorstellingen kijken op DVD…

Behalve de mensen in de gezondheidszorg maken we allemaal weinig mee nu. Daar worden gesprekken een beetje saai van. “Vandaag weer thuisgewerkt?” “Ja, jij ook?” In normale tijden zou je dan samen iets kunnen gaan doen, maar dat is nu iets lastiger. (Hoewel: samen dezelfde serie kijken, schaken via de telefoon, recepten uitwisselen?) Wel kun je iets meer je best doen om een gespreksonderwerp te vinden. Iets waar je het niet eerder over gehad had: wat eet iemand graag, hoe kijkt hij terug op zijn jeugd, wat vindt ze belangrijk in een baan? Je kunt zelfs gebruik maken van kaartsensets met vragen om een gesprek op gang te brengen (zoals bijvoorbeeld de Conversation starter Nieuwe Muze) of het “Billen Bloot Spel” met filosofische vragen. (Pickwick heeft ook vragen aan hun theezakjes hangen. Toen ze nog vragen liet inzenden waren ze niet allemaal even geschikt, maar dat is nu beter.

Schermpjes gericht inzetten

Het is verleidelijk om eindeloos slappe series te kijken of op internet rond te snuffelen. Het is ook de snelste manier om je leeg en nutteloos te gaan voelen. (OK, er zijn wellicht nog andere manieren, ik heb niet álles geprobeerd…) Doelloos kastje kijken is prima bij een verkoudheid van drie dagen, maar als het binnen blijven langer duurt word je er niet blij van. “Does it spark joy?” zou Marie Kondo zeggen. Zoniet: weg ermee. Doe de schermtijdchallenge: probeer elke week je schermtijd verder omlaag te brengen. (Als je apparaat dat bijhoudt.) En kies gericht wat je kijkt of zoekt, en beperk je daartoe. Da’s goed voor je geestelijk welzijn èn voor je lichamelijk welzijn (slaap en houding). (Ik heb eens een week niets gelezen, als onderdeel van “The Artist’s Way”: rustig dat ik daarvan werd!)

Voor wie kinderen heeft: er is weinig waar zoveel over wordt gediscussieerd als over de combinatie kinderen en beeldschermen. Ik ben geen opvoedgoeroe, maar ik zou ook voor kinderen de tijd beperken. Die van mij hebben houvast aan vaste afspraken, dat scheelt een hoop gezeur over wat wanneer mag. Da’s hier thuis namelijk áltijd hetzelfde. Met aparte afspraken voor het weekeinde en voor doordeweeks, maar ook dát is een vaste structuur. (De Volkskrant had toevallig dit weekeinde een artikel over een experiment waarbij de kinderen de regels voor beeldschermgebruik mochten bepalen.)

Kom mee naar buiten allemaal

Binnen zitten is OK, maar naar buiten gaan is beter. Toen ik ziek was deed ik een dikke jas aan en dronk buiten mijn thee op, nu ik weer beter ben wandel ik en begin ik de tuin weer terug te veroveren op het onkruid. Ik vind het buiten veel leuker en makkelijker om fysiek actief te zijn dan binnen. Maar daarnaast helpt het daglicht je om je slaapritme goed te houden, zijn veel mensen gevoelig voor te weinig daglicht (leidend tot een winterdip of zelfs winterdepressie) en heb je daglicht nodig voor de aanmaak van vitamine D, wat dan weer goed is voor je botten geloof ik.

Dus hop, de paden op, de lanen in! Superleuk is een wandeling langs wandelknooppunten: lekker door de blubber langs weilanden, met trekpontjes het water over, zonnetje erbij. Maar je boterhammetje buiten opeten is ook al heel lekker.

Plannen maken

Elke dag is er weer één, maar als je elke dag opnieuw moet bedenken wat je nu weer gaat doen en hoe je de dag doorkomt gaat deze hele toestand wel héél vermoeiend zijn. Dus maak plannen! Wat wil je komende weken gaan doen? Bedenk een klusproject, doe een online cursus, ren elke dag vijf kilometer (als dat nog mag): als je jezelf iets voorneemt en het dan uitvoert voelt dat zó goed. Dat geeft je het gevoel dat je zelf de leiding hebt over je leven, en dat voelt veel lekkerder dan wanneer het je allemaal zo’n beetje overkomt.

Hierbij hoort ook de tip die je nu overal tegenkomt: houd bij al dat binnen rondhangen een vast dagritme aan. Dat heeft drie voordelen: door een vast dagritme bespaar je energie (omdat je niet elke dag opnieuw het wiel hoeft uit te vinden), je leeft gezonder en het is makkelijker om iets bevredigends te doen.

Gebruik andermans denkwerk

Heel het internet loopt vol met tips over hoe je de tijd van strenge coronamaatregelen doorkomt: doe er je voordeel mee! De Open Universiteit deelt informatie over online lesgeven, met tips en online colleges (practice what you preach!). Ik vond een pagina met leuke DIY projecten die “mentally soothing” zijn. De publieke omroep maakt een dagelijks educatief kinderprogramma, Zapplive Extra. Er is een gymjuf die “huiskamergym” aanbiedt via Youtube. Dagplanning nodig? Kies er maar eentje. Er is eerder teveel dan te weinig aanbod, dus ga vooral niet bladeren, zie de tip over schermtijd ;), maar zoek gericht wat je wilt weten.

Pas goed op jezelf, en zorg goed voor de mensen om je heen!

*Rare toestand. Anderhalve maand onderzoeken en ongerustheid, en uiteindelijk kom ik waarschijnlijk “gewoon” met fysiotherapie van de pijn af.

PS Leestip: Artikel over Lieke Marsman, Gedeelde eenzaamheid is geen eenzaamheid