Voor wie de Engelse tekst onmiddellijk heeft herkend: ja, ik kijk Star Trek. Vooral die met Captain Jean-Luc Picard. Ik ben trouwens geen erg fanatieke “Trekkie”. Die oude series gaan me echt te traag, en als ik bij de serie over de Enterprise halverwege een aflevering inval zie ik alleen maar mensen in jaren ’80-futuristische kostuums en met raar haar. Maar wat ik wel erg interessant vind: hoe ze steeds weer nieuwe buitenaardse mensachtigen tegenkomen. Wederzijds verkennen de groepen elkaar, en moeten ze een manier zien te vinden om met elkaar overweg te kunnen of een probleem op te lossen of zoiets. Het lijkt het dagelijks leven wel.

Heb je je nu niet laten afschrikken dan hebben wij iets gemeen. Je houdt net als ik van het verkennen van onbekende werelden, of het nu die van Star Trek is of die van mij (inclusief een beetje Star Trek). En ter ere van verkenners zoals wij schrijf ik vandaag over blokfluiten en aardappels.

Blokfluiten

Iets nieuws leren is erg goed voor je hersenen. Het werkt ongeveer zo: in je hersenen heb je allerlei wegen. Die wegen beginnen en eindigen bij dingen die je weet, bijvoorbeeld je adres, de stelling van Pythagoras, hoe je spaghetti kookt en wat je als kind wilde worden. De meest gebruikte wegen zijn groot en breed, de minder populaire weggetjes zijn een soort geitenpaadjes: niet heel makkelijk te gebruiken. Hoe meer manieren om van A naar B naar C naar D te komen, of van B naar D en naar C, hoe creatiever je bent, omdat je sneller dingen met elkaar in verband brengt.

Als je iets doet dat je al kunt, wordt er weer een snelweg breder. Je lijkt Melanie Schultz van Haegen wel: van vierbaans naar zesbaans, en overal 130. Dat je hersenen dat doen is handig, omdat je anders over alles lang na moest denken. Een beetje automatisme helpt je de dag door: je moet er toch niet aan denken dat je elke ochtend als je wakker wordt moet bedenken hoe je je dag moet beginnen? Nee, hop, met je duffe hoofd onder de douche, aankleden, ontbijten, dingen doen!

Als je iets leert dat je nog niet wist of kon, leg je nieuwe paadjes aan. Dat zorgt ervoor dat je nieuwe verbanden kunt leggen. En je kunt sneller van het ene begrip bij het andere komen. Dat helpt als je iets anders nieuws moet doen, of als je nieuwe oplossingen zoekt.

Wat heeft dit nu met blokfluiten te maken? Huh?

Ik vertel hierover omdat ik de laatste tijd het blokfluiten oppak. De laatste keer dat ik iets nieuws leerde op de blokfluit moet rond 1989 geweest zijn. (Het jaar van de val van de Berlijnse Muur.) En leuk dat het is om in een zo-goed-als-nieuw onderwerp te duiken! Ik word er heel nieuwsgierig van naar wat ik nog meer niet weet, niet alleen over blokfluiten trouwens. En het is heel bevrijdend om iets te leren zonder dat er ook maar iemand iets van me verwacht. Alles wat ik leer komt helemaal door mezelf, en is mooi meegenomen.

Dus dankjewel oudste zoon die ineens belangstelling had voor de blokfluit: ik weet nu in een maand meer over blokfluiten dan ik wist na een jaar les. Dankzij het YouTube kanaal van Sarah Jeffery van Team Recorder weet ik nu bijvoorbeeld dat het blok úít de fluit gaat bij het schoonmaken. En dat hij er daarna weer in past. Tja, en als je dan met zoiets bezig bent vertel je erover, en vertellen anderen weer aan jou, en zo leerde ik over Lucie Horsch. Laten we zeggen dat mijn zoon en ik nog veel te leren hebben.

En wist je dat je een fluit kunt maken van een wortel? Wortel, stamppot, aardappels…

Aardappels

Wat is er te verkennen aan aardappels? Nou, meer dan je denkt. Voor een project mag ik aan de slag met het verkennen van de agrofood-sector. Alles van het land tot op je bord: landbouw, voedselverwerkende industrie, opslagtanks vol vruchtensap: alles. Ja, dat is veel. Een mooi voorbeeld is de aardappel. Aardappels groeien niet in elk klimaat, maar in Nederland groeien ze prima. Dus worden in Nederland aardappels geteeld en frieten gemaakt die de halve wereld over gaan, omdat in andere landen ook steeds meer frietjes worden gegeten. Een flink deel van de frieten gaat naar fastfoodketens, die andere eisen aan hun patatjes stellen dan de mensen thuis. En wist je dat ze de aardappels voor fabrieksfrietjes niet schillen, maar de schil eraf stomen? Hoe minder er af gaat, hoe meer aardappel er over blijft: dat tikt aan hoor, als er dagelijks rijen vrachtauto’s moeten worden gevuld.

Ook hier: er gaat een wereld voor me open. En hoe vaker ik zoiets doe (in iets nieuws duiken), hoe makkelijker het gaat. Ik laat me niet overweldigen door wat ik nog niet weet, maar ik begin gewoon. Ik probeer vanaf het begin informatie te structureren, vaak visueel. Maar niet alles laat zich al structureren, dus ik maak ook een soort (digitale) verzamelbak. Als er iets op mijn pad komt waarvan ik nog niet weet of ik er wat mee kan, kan het alvast in de verzamelbak. En verder ga ik vragen stellen en antwoorden zoeken, net zolang totdat ik genoeg weet. Net als bij mijn onderzoek naar creativiteit eigenlijk, of bij het blokfluiten. Dus eigenlijk zijn blokfluiten en aardappels helemaal niet zo verschillend.