Vanavond een bijeenkomst geleid die, heel bijzonder, niet begon met het verzinnen van méér ideeën maar met het samenvatten, waarna ik de deelnemers ideeën liet genereren. Een zandloper dus, in plaats van een wybertje. (Hier een voorbeeld van zo´n ruitvormig proces.)

Uitgangspunt waren twee al behoorlijk kernachtige stukken tekst, bij elkaar een bladzijde of zeven. Al lezend (vooraf) en pratend bleek er één woord boven te drijven dat alle conclusies en aanbevelingen samenvatte: verbinden.

Gek hè, zoals dat gaat? De mensen die er mee bezig waren vonden dat één zo’n woord de lading goed dekt en hadden een wereld aan associaties met dat ene woord. Terwijl jij, als buitenstaander misschien denkt: “Nouja, als die mensen er zelf maar tevreden mee zijn hè!”. Ken je dat, van die mission statements, in elkaar gezet door of onder leiding van een duurbetaald bureau, die bestaan uit drie regels algemeenheden? Als het goed is zit er meer achter: is er meer geschreven dan drie regels, is elke zin, elk woord te vertalen in de dingen die de organisatie doet. Dat maakt die dingen zo krachtig.

Denk aan het gedicht Mei van Herman Gorter (“Een nieuwe lente, een nieuw geluid” enzovoorts, een heel boek lang!): een gedicht waar zelfs samenvattingen van bestaan. Vergelijk dat met een haiku: 17 lettergrepen, drie regels, meer niet. Maar een goede haiku roept met die paar woorden een wereld op die misschien nog rijker is dan wat schrijvers die meer woorden gebruiken kunnen oproepen. Een “samenvatting” is zo slecht nog niet.

grijs glanst de modder

bomen kleuren in de zon

blauw de koude lucht